رجعت در لغت به معنی بازگشت است.

رجعت در لغت به معنى بازگشت است، و مقصود از آن در فرهنگ شیعه، بازگشت گروهى ازامت اسلامى پس از ظهور حضرت مهدى ـ عجل الله فرجه الشریف ـ و قبل از برپایى قیامت به دنیاست . گواه روشن بر وجود رجعت، پیش از هر چیز قرآن كریم است

كه در آیه 84سوره نمل می فرماید : و یوم نحشر من كل أمة فوجا ممن یكذب بآیاتنا فهم یوزعون 1

و در آیه 87 مى فرماید: و یوم ینفخ فى الصور ففزع من فى السموات و من فى الأرض الا من شاء الله و كل اتوه داخرین2

چنانكه می ‏بینیم، آیات فوق از دو روز سخن گفته و «یوم» دوم را بر «یوم» نخست عطف نموده است.

افزون بر این، در روز نخست، تنها از زنده شدن گروهى خاص سخن به میان آورده و در روز دوم از مرگ همه انسانها یاد كرده است. از ملاحظه مجموع این نكات در می ‏یابیم كه روز نخست غیر از روز قیامت بوده و آن دو با هم فرق دارند.

مجددا یاد آور می ‏شویم آیه نخست از زنده شدن گروهى خاص سخن می گوید، و چنین روزى طبعا نمی ‏تواند روز رستاخیز باشد. زیرا در آن روز همه انسانها پس از نفخ صور زنده می ‏شوند، چنانكه می فرماید: «إن كل من فی السموات و الأرض إلا آتى الرحمنعبدا... و كلهم آتیه یوم القیامة فردا»(مریم/93ـ95) همه كسانى كه در آسمانها و زمین هستند با حال تسلیم به محضر خداى مهربان در می آیند... و همه آنان در روز قیامت تنها نزد او حاضر می گردند .

نیز در آیه دیگر در وصف قیامت می ‏فرماید: و حشرناهم فلم نغادر منهم أحدا (كهف/47): آنان را براى حساب گرد می ‏آوریم، و یك تن را هم رها نمی كنیم.

نتیجه اینكه، از مقایسه دو آیه سوره نمل و اختلاف آنها در مضمون، بایدگفت كه جهان در انتظار دو روز است كه در یكى تنها برخى از انسانها محشور می ‏شوند و در دیگرى همه انسانها . روایات شیعه، روز نخست را مربوط به پس از ظهور حضرت مهدى و قبل از رستاخیز می ‏داند .

بازگشت گروهى از صالحان و یا تبهكاران قبل از رستاخیز امر شگفت ‏آورى نیست، زیرا در امتهاى پیشین نیز گروهى پس از مرگ بار دیگر زنده شده و پس از مدتى براى بار دوم در گذشته ‏اند3

بازگشت گروهى به این جهان نه مخالف حكم عقل است، و نه معارض با نقل، زیرا همان گونه كه یادآور شدیم به صریح قرآن در امتهاى پیشین چنین واقعه‏اى رخ داده، و این خود بهترین گواه بر امكان آن است. و این نیز كه برخى پنداشته ‏اند رجعت با تناسخ یكسان است، تصورى كاملا بی پایه است، زیرا تناسخ آن است كه نفس پس از مرگ بار دیگر حیات خویش را از نطفه آغاز كند و یا به بدن دیگرى تعلق بگیرد. حال آنكه در رجعت هیچیك از این دو امر باطل وجود ندارد. حكم رجعت از این جهت بسان زنده شدن مردگان در امتهاى پیشین، و معاد جسمانى در قیامت بوده و در حقیقت جلوه‏اى كوچك از رستاخیز نهایى است كه در آن همه انسانها بدون استثناء زنده می شوند.

بحث گسترده درباره رجعت و تفصیل جزئیات آن در كتب تفسیر، حدیث و كلام شیعه آمده است . روایات شیعه در این باره در حد تواتر بوده و بیش از سی محدث در فزون‏تر از پنجاه كتاب آن را نقل كرده ‏اند4

پی نوشت‏ها:

1ـ روزى كه از هر ملتى گروهى از آنان را كه آیات ما را تكذیب می ‏كردند زنده می س‏كنیم و آنان بازداشت می ‏شوند.

2ـ روزى كه در صور دمیده شود، همه كسانى كه در آسمانها و زمین هستند ـ مگر آن كس را كه خدا بخواهد ـ به شدت می ترسند (از شدت ترس جان دهند آنگاه زنده شده) و همگان با ذلت نزد او حاضر می ‏شوند.

3ـ احیاء گروهى از بنى اسرائیل، سوره بقره آیه ‏هاى 55 ـ 56، احیاء مقتول بنى اسرائیل به وسیله بقره موسى سوره بقره آیه ‏هاى 72 و 73 مرگ گروهى از مردم و زنده شدن آنها. بقره آیه .243

احیا عزیر پس از صد سال، بقره آیه 259، احیاء مردگان با اعجاز حضرت مسیح، سورهآل عمران آیه .49

4ـ بحار الأنوار: 53/ .136

برچسب‌ها: رجعت, مهدویت, علام ظهور اندیشه...